۱۰ فرمان دکتر واقفی برای سلامت و تقویت قلب!

ده فرمان که خطر و ریسک بیماری های قلبی و عروقی را در شما کم می کند!

فرمان ۱ : سیگار

سیگار مهمترین علت قابل پیشگیری مرگ در دنیا است .

سیگار ریسک سکته قلبی، سکته مغزی و پارگی آئورت را تا ۲ برابر افزایش می دهد .

احتمال بیماریهای ریوی و سرطان ریه را افزایش می دهد.

احتمال آمبولی ریه را به خصوص در خانم هایی که داروهای هورمونی و جلوگیری از بارداری مصرف می کنند، افزایش می دهد.

سود ترک سیگار به تنهایی، از تمام تلاشهای پزشکان برای پیشگیری ثانویه از بیماریهای قلبی عروقی بیشتر است.

هیچوقت برای ترک سیگار دیر نیست!

با ترک سیگار حدود ۵ سال طول می کشد تا از نظر قلبی  و ۱۰ سال طول می کشد تا از نظر ریوی و گوارشی، تاثیرات مضر سیگار از بدن حذف شود و مثل افراد غیر سیگاری شوند.

پس در اولین فرصت برای ترک سیگار اقدام کنید.

فرمان ۲ : فشار خون بالا

در مقاله فشارخون به طور کامل در مورد آن توضیح دادیم.

این بیماری عامل ۲۰ % کل مرگ ها در دنیا و عامل ۵۰ % مرگ های قلبی عروقی در دنیا می باشد .

شیوع فشار خون حدود ۵۰ % است ولی متاسفانه اکثرا هیچ علامتی ندارند( قاتل خاموش ).

فشارخون ریسک سکته قلبی و سکته مغزی و نارسایی کلیه و آلزایمر را افزایش می دهد.

مهمترین علل ایجاد فشارخون

تغذیه بد، بی تحرکی و چاقی

فرمان ۳ : دیابت

ابتلا به دیابت معادل ۱۵ سال افزایش سن است .

شیوع دیابت حدود ۱۰ % است ولی شیوع دیابت بیشتر و حدود ۲۰ % می باشد  و متاسفانه ابتلا به پره دیابت هم ریسک قلبی عروقی را افزایش می دهد.

به طوری که ریسک سکته قلبی و سکته مغزی در دیابتی ها حداقل ۲ برابر بیشتر است.

سندرم متابولیک یا سندرم مقاومت به انسولین در واقع به حالتی گفته می شود که به علت چاقی و التهاب سیستماتیک بدن ریسک وقایع حاد عروقی مانند انواع سکته ها به شدت افزایش می یابد.

این سندرم ترکیبی از ۵ مورد زیر می باشد :
دیابت  -  افزایش فشارخون  -  اختلال چربی خون ( شامل افزایش LDL  و  کاهش HDL  )  -  افزایش وزن و چاقی  -  افزایش CRP ( فاکتور التهابی )

دیابت می تواند زمینه ساز بیماری های دیگری هم باشد. به عنوان مثال در مقاله ارتباط واریس و دیابت تاثیر دیابت بر واریس را مورد بررسی قرار داده ایم.

راهکارهای مفید برای پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی در دیابتی ها

۱ ) مصرف آسپرین در دو دسته از بیماران دیابتی توصیه می شود

• بیماران با درگیری اثبات شده عروق کرونر

• بیماران دیابتی بسیار پر ریسک

۲) مصرف داروی ACE / ARB

۳) کنترل چربی خون

به خصوص مصرف داروی خانواده استاتین ها ( مانند آتورواستاتین و رزوواستاتین ) که البته طبق نظر پزشک ممکن است داروهای تکمیلی تر بیشتری نیز نیاز باشد.

۳) کنترل فشار خون

۴) کنترل قند خون

فرمان ۴ : چربی خون

شروع غربالگری چربی خون باید از سن ۲۰ سالگی باشد .

حتی توصیه شده در صورتی که سابقه خانوادگی چربی خون بالا یا مشکلات قلبی در خانواده وجود داشته باشد، از سنین پایین تر( حدود ۵ سالگی )شروع به غربالگری چربی خون کنید.

اختلال چربی خون به هر یک از موارد زیر اطلاق می شود:

افزایش کلسترول، افزایش LDL، افزایش تری گلیسرید، کاهش  HDL

اولین قدم در درمان چربی خون بالا، اصلاح سبک زندگی می باشد که شامل موارد زیر است:

۱ ) ورزش
۲ ) اصلاح تغذیه
۳ ) ترک سیگار و الکل
۴ ) عدم مصرف داروهای هورمونی و پیشگیری از بارداری (  OCP  )

علل چربی خون بالا

۱) اختلالات ژنتیکی

که بسیار خطرناک هستند و ریسک بیماریهای قلبی عروقی را به شدت افزایش می دهند

۲) هورمونی

مانند کم کاری تیروئید، مصرف مکمل های حاوی استروژن

۳) بیماری های کلیوی

مانند نارسایی  کلیه

۴) بیماری های کبد

مانند سیروز کبدی

۵) تغذیه بد

مصرف غذاهای چرب و فست فود

۶) عدم تحرک و عدم ورزش روزانه

۷) مصرف برخی داروها

مانند تیازیدها، بتا بلوکرها، استروژن، استروئید

فرمان ۵ : ورزش

کاهش فعالیت فیزیکی باعث افزایش قند خون، افزایش فشار خون، آلزایمر، افسردگی و حداقل ۸ نوع سرطان می شود.

فعالیت فیزیکی مناسب نه تنها ریسک بیماری های قلب و عروق را تا ۵۰ % کاهش می دهد بلکه باعث تنظیم قند و فشارخون و چربی خون می شود.

توجه کنید مشاغلی که در طول روز بیشتر از ۴ ساعت بی تحرک و نشسته هستند جزو مشاغل پر ریسک از نظر وقایع قلبی عروقی طبقه بندی می شوند.

اگر این زمان بیشتر از ۸ ساعت در طول روز است، فاجعه است. همین الان کار و شغل خود را اصلاح کنید!

طبق تحقیقات انجام شده اگر فقط تلویزیون دیدن( به عنوان یک عامل بی تحرکی )از زندگی حذف شود، احتمال مرگ ۱۰ % و احتمال دیابت ۳۰ % کاهش می یابد.

توصه ایده آل برای انجام ورزش ، انجام ۱ ساعت ورزش منظم روزانه می باشد.

به طوری که ۵ روز در هفته ورزشهای هوازی ( مانند پیاده روی ) و ۲ روز در هفته ورزشهای مقاومتی انجام دهید.

فرمان ۶ : چاقی

افزایش وزن هم روی کیفیت زندگی و هم روی کمیت زندگی تاثیر منفی دارد.

در افراد چاق چون شیوع افزایش قند و چربی و فشارخون بالاتر است، پس احتمال مشکلات قلبی عروقی و انواع سرطان بالاتر است.

تمام این موارد باعث مرگ زودرس می شوند؛ به عبارتی طول عمر یا کمیت زندگی کاهش می یابد.

از طرفی چاقی باعث بیماریهای متعدد روحی( مانند اضطراب و افسردگی )و بیماری های متعدد جسمی ( مانند مشکلات تنفسی و شکستگی های متعدد استخوانی )می شود که تمام این موارد می توانند یک زندگی سالم و راحت را مختل کرده و به عبارتی کیفیت زندگی را به شدت مختل کنند.

علل چاقی

• افزایش سن و به خصوص دوران بعد از یائسگی در خانم ها

این مورد باعث افزایش چربی احشائی می شود که برای سلامت قلب و عروق خطرناک است.

• داروها

 مانند برخی داروهای درمان دیابت، داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد تشنج، آنتی هیستامین ها مانند دیفن هیدرامین و سیپروهپتادین، کورتیکواستروئیدها، پروپرانولول و ....

• ژنتیک

کدام مدل چاقی ریسک قلبی عروقی بیشتری دارد؟

به طور کلی، چاقی به دو نوع طبقه بندی می شود.

۱) افرادی که چربی احشایی و شکمی آنها بالاست؛ که این افراد به شدت در معرض سندرم متابولیک و ریسک بالای مشکلات قلبی عروقی هستند.
۲) افرادی که چربی در باسن و ران آنها تجمع بیشتری دارد. در این دسته اگر چربی احشایی متناسبی داشته باشند، ریسک قلبی عروقی کمتری نسبت به گروه فوق دارند.

چطور بفهمیم به کدام مدل چاقی مبتلا هستیم؟

به طور سنتی برای تعریف چاقی از عدد BMI استفاده می کنند. BMI در واقع ( وزن به کیلوگرم تقسیم بر مربع قد به متر ) است. مثلا وزن 95 کیلوگرم  و  قد 1.68 متر باشد.

95 / ( 1.68 * 1.68 ) = 95 / 2.82 = 33.7

BMI = 33.7

از نظر تقسیم بندی BMI :

> 25 = اضافه وزن

> 30 = چاقی خفیف

> 35 = چاقی شدید

> 40 = چاقی بسیار شدید

ولی نکته مهم اینجاست که BMI به تنهایی نمی تواند نوع و اهمیت چاقی را مشخص کند. به همین دلیل اندازه دور کمر اهمیت پیدا می کند.

محل اندازه گیری دور کمر دقیقا روی کرست ایلیاک است.( برجستگی استخوانی و سفت استخوان لگن در پهلوها )

در خانم ها: اندازه دور کمر زیر ۹۰ طبیعی است . بالای ۹۰ سانتی متر به عنوان چاقی خفیف و بالای ۱۰۵ چاقی شدید در نظر گرفته می شود.

در آقایان: اندازه دور کمر زیر ۱۰۰ طبیعی است. بالای ۱۰۰ سانتی متر به عنوان چاقی خفیف و بالای ۱۱۰ چاقی شدید در نظر گرفته می شود.

پس به طور خلاصه باید ابتدا BMI را محاسبه کنید تا میزان چاقی بدست آید. سپس دور کمر را محاسبه کنید تا نوع و اهمیت چاقی شما مشخص شود.

روش های درمان چاقی

۱ ) رژیم و کاهش وزن

مهمترین نکته در رژیم کاهش وزن کاهش شدید چربی و روغن و کاهش شدید کربوهیدرات ها می باشد.

۲ ) ورزش

۳ ) داروهای کاهش وزن

داروهای کاهش وزن چون عوارض جانبی زیادی دارند و باید تحت نظر پزشک تجویز شوند ، از ذکر نام آنها در اینجا خودداری می شود.

۴ ) جراحی کاهش وزن

به اصطلاح جراحی باریاتریک مانند اسلیو و ...

*جراحی های کاهش وزن نه تنها باعث کاهش اشتها می شوند بلکه متابولیسم را نیز افزایش می دهند و در نتیجه فواید بسیار مفیدی در کاهش و تنظیم قند خون و چربی خون و فشار خون دارند و بالطبع ریسک بیماری های قلبی عروقی و سرطانهای ناشی از چاقی را نیز کاهش می دهند.

اما نکته بسیار مهم این است که جراحی های کاهش وزن برای هر شخصی مناسب نیست و ممکن است عوارضی نیز داشته باشد. به همین دلیل توصیه می شود فقط در موارد زیر انجام بگیرد:

۱ ) BMI بیشتر از ۴۰ باشد.

۲ ) BMI  بیشتر از ۳۵ باشد به همراه عوارض ناشی از چاقی مانند دیابت، فشارخون بالا، آپنه انسدادی خواب