تفاوت و فرق واریس پا و رماتیسم: مقایسه و ارتباط

رماتیسم مفصلی و واریس پا دو بیماری شایع هستند که به خاطر علائم مشابهی مانند درد و ناراحتی در پاها ممکن است توسط بعضی از بیماران با هم اشتباه و یا یکسان در نظر گرفته شوند. با این حال این دو بیماری از نظر منشأ، علائم، علل و روش های درمان کاملا متفاوت هستند. اگر شک دارید و نمی دانید مبتلا به کدام نوع بیماری هستید پیشنهاد می کنیم در مطالعه این مقاله با ما همراه باشید.

بیماری رماتیسم مفصلی چیست؟

رماتیسم مفصلی (به انگلیسی Rheumatoid arthritis) یا RA نامیده می شود و یک بیماری خود ایمنی به حساب می آید. در واقع در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت های مفاصل حمله می کتد و منجر به التهاب مزمن، درد، تورم و سفتی مفاصل می شود.

این اختلال معمولا مفاصل کوچک مانند انگشتان دست، مچ و زانو را درگیر می کند اما می تواند به بقیه قسمت های بدن هم سرایت پیدا کند.

نشانه و علائم بیماری رماتیسم مفصلی

مهم ترین نشانه هایی که برای این بیماری وجود دارد عبارتند از:

• درد و تورم در مفاصل به ویژه در دست، مچ و زانوها
• سفتگی و خشکی صبحگاهی که معمولا بیش از یک ساعت طول می کشد.
• خستگی شدید
• از دست دادن اشتها یا کم اشتهایی
• تب
• بی حسی و گزگز شدن به ویژه در دست ها و پاها
• توده های سفت و بدون درد زیر پوست و نزدیک مفاصل
• کاهش دامنه حرکتی مفاصل

بیماری رماتیسم مفصلی بر اثر چیست؟

علت دقیق این بیماری چندان شناخته شده نیست اما تحقیقات نشان می دهد که ترکیبی از علائم ژنتیکی و محیطی در این زمینه نقش دارند. از جمله این عوامل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سابقه خانوادگی
• ابتلا به برخی عفونت ها و بیماری ها (نقرس، لوپوس و عفونت های استرپتوکوکی)
• قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص مثل آزبست و سیلیس
• جنسیت (در زنان بالاتر از مردان)
• چاقی و اضافه وزن
• بالا رفتن سن
• استرس
• سیگار کشیدن
• رژیم غذایی نادرست

روش های درمان رماتیسم مفصلی

 روش های درمانی که برای رماتیسم وجود دارند به سه گروه مهم تقسیم می شوند:

• دارو درمانی

داروهایی که برای درمان این بیماری تجویز می شوند مسکن و ضد التهاب های غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن برای کاهش درد و التهاب است. داروهای ضد روماتیسمی متوترکسات برای جلوگیری از پیشرفت بیماری، بیولوژیک ها برای هدف گیری خاص سیستم ایمنی و کورتیکواستروئیدها جهت کاهش التهاب شدید نیز با تشخیص و تجویز پزشک مورد استفاده قرار می گیرند.

• فیزیوتراپی رماتیسم

فیزیوتراپی به حفظ دامنه حرکات مفاصل و تقویت عضلات اطراف آن ها کمک می کند. علاوه بر این فعالیت های هوازی مثل دوچرخه سواری و پیاده روی همچنین ورزش هایی مثل یوگا و شنا هم عملکرد حرکتی را در بیماران مبتلا به رماتیسم بهبود می بخشند.

• جراحی

اگر رماتیسم شدید یا مزمن شود، ممکن است نیاز به عمل و جراحی برای برطرف کردن مشکل یا جایگزینی مفاصل آسیب دیده مثلا تعویض مفاصل زانو یا لگن باشد.

علاوه بر روش هایی که جهت درمان رماتیسم به آن ها اشاره شد تغییر سبک زندگی مانند داشتن وزن و رژیم غذایی مناسب، مدیریت استرس، داشتن خواب کافی و تمرینات بدنی مفید هم می تواند در این زمینه اثربخش باشد.

واریس پا بر اثر چیست و از کجا شروع می شود؟

واریس معمولا به دلیل ضعف یا آسیب دیواره سیاهرگ ها و دریچه های واقع در آن ها که مثل یک دروازه کنترل جریان خون عمل می کنند، ایجاد می شود که در این صورت خون به جای بازگشت به قلب به عقب بر می گردد و در وریدها جمع می شود. فشار ناشی از تجمع خون در سیاهرگ ها فشار روی دیواره عروق را افزایش می دهد و بنابراین رگ ها بزرگ و متورم می شوند.

علائم و نشانه های مهم واریس پا

اگر این نشانه ها را دارید می توانید در مورد بیماری واریس پا شک کنید:

• احساس سنگینی، درد یا خستگی در پاها به خصوص بعد از ایستادن طولانی مدت
• احساس سوزش یا تپش در پاها
• تورم به خصوص در مچ یا ساق پا
• خارش اطراف رگ های واریسی
• خشک شدن و تغییر رنگ پوست به قرمز یا قهوه ای
• رگ های برجسته و پیچ خورده به رنگ بنفش یا آبی تیره که عموما از روی سطح پوست قابل مشاهده هستند.
• زخم های پوستی و باز به خصوص نزدیک مچ پا
• خونریزی و عفونت زخم ها

دلایل و علل واریس پا

عوامل زیر می توانند خطر ابتلا به واریس پا را افزایش دهند:

• عوامل ژنتیکی و مادرزادی
• افزایش سن
• واریس بارداری و حاملگی
• ایستادن یا نشستن طولانی مدت
• تغییرات هورمونی
• جنسیت که واریس در زنان احتمال وقوع بیشتری دارد.
• چاقی و اضافه وزن
• کم تحرکی
• داشتن سبک زندگی نادرست

در صورتی که این عوامل خطر را دارید، پیدا کردن یک دکتر خوب برای واریس پا یا یک کلینیک تخصصی واریس پا می تواند به تشخیص دقیق و درمان موثرتر این بیماری به شما کمک کند.

روش های درمان واریس پا

روش های درمان واریس پا می توانند شامل موارد زیر باشند:

روش های پیشگیرانه

• تغییرات سبک زندگی

داشتن ورزش منظم، رژیم غذایی مناسب واریس، اجتناب از ایستادن یا نشسن طولانی مدت و کنترل وزن

• بالا گرفتن پاها هنگام نشستن یا خوابیدن (حداقل ۱۵ دقیقه هر چند ساعت)

• استفاده از جوراب واریس یا فشاری

روش های پزشکی

• دارو درمانی

• اسکلروتراپی

یکی از روش های درمان واریس است که با تزریق یک ماده با استفاده از یک سوزن نازک و کوچک به رگ های واریسی باعث از بین رفتن آن ها می شوند.

• لیزر درمانی

​​​​​​​در لیزر درمانی که به دو روش سطحی و درون رگی برای درمان واریس پا انجام می شود با استفاده از حرارت اشعه لیزر عروق معیوب را مسدود و درمان می کنند.

• جراحی

​​​​​​​در مواردی خاص یا شدید ممکن است نیاز به حذف وریدهای آسیب دیده با استفاده از روش های تهاجمی مانند فلبکتومی یا جراحی باشد.

ارتباط و مقایسه واریس پا و رماتیسم مفصلی

طبق تحقیقات واریس پا و رماتیسم مفصلی ارتباط مستقیمی با هم ندارند اما گاهی اوقات ممکن است التهاب و تورم ناشی از رماتیسم مفصلی به سیستم گردش خون فشار وارد کند و عاملی برای واریس پا باشد. واسکولیت روماتوئیدی هم یک عارضه نادر رماتیسم مفصلی است که می تواند رگ ها را درگیر و به طور غیرمستقیم با واریس مرتبط باشد. با این وجود تنها حدود ۲ تا ۵ درصد بیماران رماتیسمی ممکن است دچار واریس پا شوند.

برای درک بهتر، جدول زیر تفاوت ها و شباهت های احتمالی بین رماتیسم مفصلی یا RA را با واریس پا نشان می دهد:

​​​​​​​

نتیجه گیری

رماتیسم مفصلی و واریس پا هر دو بیماری متفاوتی هستند که علت، علائم و درمان های متفاوتی دارند. رماتیسم مفصلی یک بیماری خود ایمنی است که مفاصل را درگیر می کند و معمولا با درد و سفتی مفاصل شناخته می شود. در حالی که واریس پا یک بیماری عروقی است که به دلیل اختلال در سیاهرگ ها و تجمع خون در آن ها اتفاق می افتد و با علائمی مانند رگ های برجسته و احساس سنگینی و درد در پاها همراه است.

سوالات متداول

۱- چرا روماتیسم می گیریم؟

ژنتیک، اختلال در سیستم ایمنی، بالا رفتن سن، استرس، قرار گرفتن در معرض برخی عفونت ها و مواد شیمیایی، افزایش وزن و سیگار کشیدن از جمله مهم ترین عواملی هستند که باعث روماتیسم می شوند.

۲- خطرناک ترین نوع روماتیسم چیست؟

خطرناک ترین نوع روماتیسم اسکلرودرما، لوپوس، آرتریت روماتوئید و واسکولیت روماتیسمی هستند.

۳- واریس پا درمان قطعی دارد؟

بله. امروزه درمان و روش های قطعی و راحت تری نسبت به گذشته برای درمان واریس پا وجود دارد.

۴- دشمن روماتیسم چیست؟

داشتن یک رژیم غذایی سالم، ورزش، کاهش و مدیریت استرس، کنترل وزن و ترک سیگار از جمله عوامل مهمی هستند که دشمن روماتیسم به شمار می آیند.