روش اسکلروتراپی برای درمان واریس پا چیست؟ مزایا و عوارض + فیلم تزریق

اسکلروتراپی در حال حاضر درمان استاندارد و طلایی عروق واریسی ریز و باریک محسوب می‌ شود.

در این روش یک داروی اسکلروزان خاص به درون عروق متورم از طریق یک سوزن کوچک تزریق می‌ شود که این دارو با از بین بردن جدار داخل رگ، به‌ مرور باعث کوچک شدن و حذف آن رگ از بدن می‌شود. این تکنیک معمولا به عنوان یک درمان سریع و موثر و معجزه درمان واریس نیز در نظر گرفته می شود.

در بعضی مطالعات این درمان را یک روش ساده، ایمن و موثر برای درمان واریس اندام تحتانی به ویژه برای واریس های کوچک تر اولیه موثر دانستند، که ممکن است به جلوگیری از ایجاد تغییرات پوستی و همچنین برای واریس های باقیمانده بعد از جراحی کمک کند.

چند نوع محلول اسکلروزان وجود دارد که هر کدام اثر متفاوت و خاصی دارند. این محلول باعث بسته شدن رگ ها و هدایت خون به رگ های سالم می شود و در نتیجه رگها یا عروق واریسی از بین می روند.

کلینیک فوق تخصصی واریس دکتر بهنام واقفی از تجربه و دانش کافی در اجرای این روش برخوردار می باشد.

اسکلروتراپی برای درمان چه قسمت هایی از بدن کاربرد دارد؟

اسکلروتراپی برای درمان این قسمت های بدن استفاده می شود:

• اسکلروتراپی پاها

بیشترین و شایع ترین قسمتی از بدن که اسکلروتراپی انجام می شود، پاها می باشند. واریس عنکبوتی که باعث مشکل زیبایی و یا درد و ناراحتی در پاها می شود اغلب توسط این روش مورد درمان قرار می گیرند.

• اسکلروتراپی صورت

واریس های عنکبوتی صورت هم می توانند با اسکلروتراپی مورد درمان قرار بگیرند.

• اسکلروتراپی دست

یکی از روش هایی که برای از بین بردن رگ های واریسی دست می توان استفاده کرد، اسکلروتراپی است.

• اسکلروتراپی بواسیر

این روش برای درمان بواسیر و هموروئیدهای داخلی درجه یک یا دو هم با تشخیص پزشک کاربرد دارد.

کاربرد اسکلروتراپی

اسکلروتراپی برای درمان این نوع واریس ها کاربرد دارد:

• واریس های عنکبوتی

در واریس عنکبوتی رگ های آبی یا قرمزی نزدیک به سطح پوست به شکل تارعنکبوت و به صورت پیچ خورده دیده می شوند. این نوع واریس بیشتر اوقات بدون درد و ناراحتی است و اغلب به دلیل ظاهر نامتناسب و مشکل زیبایی که برای بیمار ایجاد می کند مورد توجه قرار می گیرد.

اسکلروتراپی یکی از متداول ترین درمان ها برای این نوع واریس به حساب می آید.

• واریس های شبکه ای

واریس شبکه ای یا مشبک کمی بزرگ تر و برآمده تر از نوع عنکبوتی است و به صورت یک شبکه از رگ ها زیر پوست قابل مشاهده می باشد.

• واریس های تغذیه کننده

این نوع رگ ها، رگ های کوچکی هستند که به رگ های بزرگ تر و اصلی واریسی وصل می شوند و به آن ها خون می رسانند. این نوع رگ ها در ایجاد، گسترش و تشدید علائم واریس نقش مهمی دارند. 

قبل از اسکلروتراپی

قبل از انجام این روش بیمار باید تحت ویزیت و مشاوره پزشک متخصص قرار بگیرد. ممکن است آزمایش یا سونوگرافی جهت بررسی جریان در رگ ها قبل از درمان لازم باشد.

از مصرف برخی از داروها مثل آسپرین و ایپوبروفن قبل از انجام اسکلروتراپی با پزشک خود مشورت و خودداری کنید.

نکات مهمی که باید قبل از این درمان در نظر داشته باشید:

• انتخاب یک پزشک متخصص و با تجربه در زمینه اسکلروتراپی
• در میان گذاشتن تمام اطلاعات پزشکی خود با پزشک شامل بیماری ها، داروهای مورد استفاده، حساسیت ها و....
• اطلاع از عوارض و نکاتی که باید رعایت کنید.

تزریق محلول Sclerotherapy

ابتدا محل تزریق ضدعفونی و سپس با استفاده از یک سوزن نازک محلول اسکلروتراپی به داخل رگ آسیب دیده تزریق می شود. همان طور که قبلا گفته شد چند نوع محلول اسکلروزان جهت این کار وجود دارد.

هر کدام از این محلول ها مزایا و معایبی دارند و این که چه نوع محلول اسکلروزانی برای چه بیماری استفاده شود بستگی به تجربه، دانش و شرایط بیمار دارد.

می توانید در پایان این مقاله فیلم درمان اسکلروتراپی و چگونگی تزریق را مشاهده کنید.

مزایای درمان با اسکلروتراپی

۱. در حال حاضر این روش درمان استاندارد و طلایی در کل دنیا می‌ باشد.

۲. اثربخشی آن از لیزرهای سطحی و پوستی بیشتر است و نسبت به لیزر پوستی تعداد جلسات کمتر و هزینه کمتری دارد.

۳. اسکلروتراپی به‌ صورت سرپایی در کلینیک قلب و عروق انجام می‌ شود و نیازی به استراحت و دوره نقاهت ندارد و بعد از انجام آن بیمار بلافاصله به فعالیت‌ های روزمره و کاری خود برمی‌ گردد.

۴. هر جلسه این درمان حدوداً ۲۰-۳۰ دقیقه طول می‌ کشد.

۵. نیازی به بیهوشی و جراحی ندارد.

۶. سوزن‌های اسکلروتراپی بسیار ظریف هستند و بیمار اذیت نمی‌ شود.

۷. عوارض و درد و ناراحتی کمی دارد.

۸. رگ‌ ها برای همیشه از بین می‌ روند و اثر آن دائمی است.

۹. عوارض موقتی و کمی دارد.

البته این بدان معنی نیست که شما دیگر این بیماری را تجربه نخواهید کرد. بلکه پا به علّت دارا بودن شبکه عروقی بسیار وسیع، ممکن است اگر توصیه‌ های پیشگیری را رعایت نکنید در قسمت‌ های دیگر پا مجدداً دچار رگ‌های واریسی جدیدی شوید. ایجاد رگ‌ های جدید ربطی به درمان ندارد بلکه شما اگر درمان هم نمی‌ شدید، مبتلا به این رگ‌ ها می‌ شدید.

نکته‌ای که در این درمان بیمار باید به آن توجه کنید این است که درمان و از بین رفتن رگ‌ ها معمولاً حداقل ۴ هفته زمان می‌ برد و طی این مدت ۴ هفته بیمار باید جوراب واریس بپوشد.

بعد از اسکلروتراپی

۱. بعد از درمان می توانید به فعالیت یا کار خود برگردید چون راه رفتن و تحرک از تشکیل لخته خون جلوگیری می کند. اما فراموش نکنید منظور فعالیت های شدید و سنگین نیستند!

۲. تا حدودا ۱۰ روز وارد استخر، سونا، جکوزی یا وان آب داغ نشوید.

۳. تا ۲ هفته الی ۱ ماه قسمت هایی از پاهایتان را که درمان شده اند در معرض نور آفتاب قرار ندهید.

۴. اگر تا چند روز پس از تزریق احساس درد و ناراحتی داشتید می توانید با تجویز پزشک از مسکن استفاده کنید.

۵. کبودی و قرمزی کنار محل تزریق در طی چند هفته برطرف خواهد شد.

۶. در صورتی که رگ هایتان به نظر تیره تر می آیند طبیعی است و به دلیل وجود خون در رگ بسته شده است و به مرور زمان برطرف خواهد شد.

۷. تا زمانی که محل تزریق بهبود پیدا نکرده، حتی الامکان از لوسیون زدن و شیو کردن خودداری کنید.

۸. درصورت بروز تب بالا و یا افزایش درد و حساسیت در محلی که تزریق انجام شده است، به پزشک خود مراجعه کنید.

عوارض اسکلروتراپی

عوارض این روش به دلیل ایمن و کم خطر بودن آن خفیف و کم هستند:

۱. تغییر رنگ پوست که ممکن است در اطراف محل تزریق مشاهده شود.

۲. التهاب و قرمز شدن که موقتی بوده و از بین می رود.

۳. لخته شدن خون که در موارد نادر اتفاق می افتد. در قدیم که درمان اسکلروتراپی عروق صافن توسط محلول های بسیار قوی انجام می‌ شد احتمال این عارضه وجود داشت که البته آن زمان هم بسیار نادر بوده است.(حدود ۱ مورد در هر ۱۰۰۰۰۰ بیمار)

ولی امروزه با استفاده از داروهای جدید و تکتنیک‌ های پیشرفته و جدید مثل لیزر اندو واسکولار تقریباً شاهد این عارضه دیگر نخواهیم بود.

۴. بعد از درمان اسکلروتراپی ممکن است بیمار احساس سنگینی قفسه سینه و سرفه خشک بکند که ظرف مدت کوتاهی (معمولاً کمتر از ده دقیقه) رفع می‌ شود.

۵. در درصد کمی از افراد ممکن است دچار هایپرپیگمانتاسیون یا لکه بعد از درمان شوند. یعنی وقتی رگ واریسی از بین می‌ رود جای رگ کمی پررنگ می‌ شود. این حالت در رگ‌های درشت اتفاق می‌ افتد و احتمال آن کم است و در صورت ایجاد معمولاً ظرف چند ماه به رنگ طبیعی پوست برمی‌ گردد.

۶. در افرادی که سابقه حساسیت و آلرژی دارند، ممکن است بعد از اسکلروتراپی دچار کمی خارش آلرژیک پوستی شوند که با استفاده از پماد و کرم معمولاً ظرف کمتر از نیم‌ ساعت رفع می‌ شود.

اسکلروتراپی در چه مواردی نباید انجام شود؟

۱. افرادی که به ماده اسکلروزان و داروی اسکلروتراپی حساسیت دارند.

۲. وجود لخته حاد در سیستم وریدی پا

۳. عفونت سیستمیک شدید یا عفونت روی پوست پا

۴. افرادی که سابقه ابتلا به لخته عروق عمقی شدید دارند (DVT شدید)

۵. افرادی‌ که به علت کهولت شدید یا بیماری صعب‌ العلاج قادر به تحرک و راه رفتن نیستند.

۶. دوران بارداری و شیردهی

۷. افرادی‌ که مبتلا به آسم شدید هستند.

۸. این روش برای واریس های عمیقی که در عمق عضلات هستند، استفاده نمی شود.

تفاوت اسکلروتراپی با اسکلروتراپی فوم

هر دو برای درمان و از بین بردن رگ های عنکبوتی و واریسی استفاده می شوند و تنها در نحوه تزریق ماده اسکلروزان باهم تفاوت دارند. بنابراین کاربرد و اثربخشی هر کدام از آن ها متفاوت خواهد بود.

در اسکلروتراپی تزریقی، مایع اسکلروزان از طریق یک سوزن باریک به رگ واریسی تزریق می شود. این ماده با دیواره رگ ها برخورد و باعث سفت شدن آن ها می شود. این روش بیشتر جهت رگ های کوچک تا متوسط واریسی به کار می رود.

در اسکلروتراپی فوم، ماده اسکلروزان به صورت فوم یا کف در می آید و سپس تزریق می شود. از آن جا که فوم یا کف حجم بیشتری دارد بنابراین تماس بیشتری نسبت به روش مایع با دیواره رگ ها ایجاد و موثرتر و سریع تر عمل خواهد کرد. به همین دلیل این نوع اسکلروتراپی برای رگ های واریسی بزرگ تر و گسترده تر مورد استفاده قرار می گیرد.

مقایسه اسکلروتراپی با سایر روش های درمان واریس

در ادامه به بررسی و مقایسه این روش با برخی درمان های واریس می پردازیم:

• اسکلروتراپی یا جراحی ؟

اسکلروتراپی بر خلاف جراحی نیازی به بیهوشی عمومی ندارد و دوره بهبودی کوتاه تری نسبت به این روش دارد. علاوه بر این روش های جراحی معمولا برای موارد شدید تر واریس انجام می شوند. 

• اسکلروتراپی یا لیزر ؟

لیزر درمانی هم مانند اسکلروتراپی یک روش غیرجراحی و موثر است. در این روش از اشعه لیزر برای از بین بردن رگ های واریسی استفاده می کنند. اما اسکلروتراپی از نظر هزینه و تعداد جلسات کمتر و دارای اثربخشی بیشتری است. این که کدام روش مناسب شما هستند به نظر پزشک که با توجه به محل و اندازه وریدهای واریسی مشخص می شود، بستگی دارد و خواندن مقاله کدام درمان اسکلروتراپی یا لیزر برای واریس پا بهتر است، می تواند مفید باشد. 

نتیجه گیری

پژوهش ها نشان داده اند که اسکلروتراپی یکی از درمان های موثر واریس است. حدودا ۸۰ درصد بیماران بعد از این درمان شاهد بهبودی قابل توجهی بوده اند. در این روش با تزریق یک ماده شیمیایی به درون رگ های واریسی باعث مسدود و بسته شدن آن ها می شوند. وقتی این رگ ها بسته شوند جریان خون واقع در آن ها قطع شده، رگ ها به مرور از بین می روند.

این روش امروزه کاربرد زیادی در درمان واریس دارد و با توجه به مزایایی که این روش دارد اگر شما هم با مشکل واریس مواجه هستید مشاوره با یک پزشک متخصص در این زمینه و استفاده از آن می تواند به بهبودی و سلامت شما کمک کند.

سوالات متداول

سوالاتی که در مورد اسکلروتراپی مطرح می شوند:

۱- آیا اثر اسکلروتراپی همیشگی و دائمی است؟

بله این درمان اثر دائمی دارد. اما از ایجاد رگ های واریسی در قسمت های دیگر پا جلوگیری نمی کند. پس باید نکاتی که مربوط به پیشگیری از واریس هستند را در نظر بگیرید.

۲- در چند جلسه انجام می شود؟

پاسخ به این سوال بستگی به تشخیص پزشک، تعداد و اندازه رگ های واریسی پا دارد. جلسات درمان ممکن است یک تا چند جلسه باشند.

۳- آیا اسکلروتراپی درد دارد؟

امکان دارد درد یا سوزش خفیفی را هنگام تزریق احساس کنید که دردناک نیست و می توان از بی حسی موضعی هم استفاده کرد. بعد از درمان هم ممکن است کمی درد یا تورم در جایی که تزریق انجام شده است حس کنید که مشکل خاصی ایجاد نمی کند.

۴- هزینه اسکلروتراپی چقدر است؟

هزینه به تعداد جلسات درمان، اندازه و تعداد رگ ها بستگی دارد.

۵- چه کسانی بهتر است این درمان را انجام دهند؟

این درمان برای کسانی که از نظر وضعیت عمومی و سلامت شرایط خوبی دارند و رگ های واریس آن ها کوچک تا متوسط یا عنکبوتی است مناسب می باشد.

۶- آیا هزینه اسکلروتراپی تحت پوشش بیمه قرار می گیرد؟

از آن جا که اسکلروتراپی عموما جهت برطرف کردن رگ های عنکبوتی به کار می رود و بیشتر جنبه زیبایی دارد تحت پوشش بیمه قرار نمی گیرد با این حال اگر جهت برطرف کردن مشکلی غیر از زیبایی و حفظ سلامت انجام شده باشد، ممکن است بتوانید از خدمات بیمه بهره مند شوید.