جوراب واریس چیست؟ انواع و کاربرد + مزایا و معایب

جوراب واریس یکی از راه های مقابله با بیماری عروقی یا واریس می باشد. این نوع جوراب ها طوری طراحی شده اند که به بهبود جریان خون در رگ ها و کاهش علائم بیماری کمک می کنند. جوراب‌ های فشاری ممکن است علائم را تسکین دهند و به جلوگیری از بدتر شدن بیماری واریس پا کمک کنند، اما برای مؤثر بودن نیاز به استفاده مداوم دارند و منبع اصلی بیماری را برطرف نمی‌ کنند.

این که این نوع جوراب ها چگونه عمل می کنند به این صورت است که در واقع با فشاری که به پاها وارد می کنند باعث بالا راندن جریان خون، افزایش سرعت آن و کاهش تورم عروق می شوند. به همین دلیل به آن ها جوراب های فشاری نیز گفته می شود. 

کاربردها و مزایای جوراب واریس

طیف وسیعی از کاربردها و مزایا را می توان در نظر گرفت که می توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱- کمک به بهبود و کاهش علائم اولیه واریس پا

مانند خستگی پا و سنگینی پا به خصوص در افرادی‌ که از نظر شغلی بسیار کم‌ تحرک هستند و یا شغل‌ های ایستاده دارند مانند کارمندان، آرایشگران، رانندگان، کادر پرواز هواپیما و معلمان.

۲- جلوگیری از پیشرفت واریس به خصوص در:

• افرادی‌ که از نظر شغلی مستعد هستند. مقاله مشاغلی که باعث بروز و خطر ابتلا به واریس پا می شوند! شامل اطلاعات کاملی در مورد شغل هایی است که باعث واریس پا می شوند.

• در دوران بارداری و حاملگی

• در دوران بعد عمل جراحی که بیمار مجبور به دوره‌ های طولانی‌ مدت استراحت است.

۳- درمان علائم پیشرفته واریس مانند:

• علائم نارسایی وریدی مزمن، ورم پا، تغییرات پوستی و زخم پا

• جلوگیری از ایجاد لخته در پا

• درمان افت فشارهای ارتوستاتیک

یا همان افت فشار خون هنگام ایستادن است که خون به دلیل تجمع در عروق پا کمتر به قلب بر می گردد و باعث کاهش جریان خون به مغز می شود.

۴- کاربرد و استفاده راحت در فعالیت های روزمره

شما به راحتی می توانید در هنگام انجام فعالیت های روزانه خود و در هر شرایطی از آن ها استفاده کنید و احساس ناراحتی نخواهید داشت.

کدام جوراب واریس بهتر است؟

برای این که بدانیم کدام جوراب واریس بهتر است باید نکات و موارد زیر را هنگام انتخاب یا خرید در نظر داشته باشیم. علاوه بر این باید این نکته را هم در نظر داشته باشیم که پزشک با توجه به شرایط بیماری و تشخیص خود بهترین پیشنهاد را در این زمینه به شما خواهد کرد.

۱- قد و اندازه جوراب واریس:

• زیر زانو

در موارد پیشگیری شغلی معمولاً جوراب در حد زیر زانو باید باشد.

• کشاله ران

در موارد پیشگیری از بارداری و دوران بعد از عمل و بعد از لخته پا جوراب تا بالای کشاله ران یا جوراب شلواری باید باشد.

۲- جنس جوراب:

• جوراب‌ های واریس کتانی

عرق نمی‌ کنند و پوست نفس می‌ کشد همچنین حساسیت نمی‌ دهند. موقع خرید باید به درز جوراب هم دقت کنید. اگر درز خوب دوخته نشده باشد باعث ایجاد زخم می‌ شود. علاوه بر این جوراب باید نازک باشد تا به‌ راحتی وارد کفش شود.

۳- میزان فشار جوراب:

هر کلاس فشاری در موارد خاصی توصیه می‌ شود که شامل:

• جوراب واریس کلاس یک ۱

برای پیشگیری شغلی سفرهای هواپیما، دوران بارداری، دوران بعد از عمل، بهبود خستگی و سنگینی پا

• جوراب واریس کلاس دو ۲

بعد از درمان واریس، بعد از لخته پا (DVT)، (هایپوتانسیون ارتوستاتیک که در قسمت های قبلی مقاله در مورد آن توضیح دادیم)، زخم واریسی

• کلاس فشاری ۳ و ۴

این موارد حتماً باید با توصیه و تجویز پزشک تهیه شود.

۴- رنگ جوراب و پنجه‌ باز یا پنجه‌ بسته

این موارد بستگی به سلیقه بیمار دارد و تفاوتی در ساختار و کیفیت درمان ایجاد نمی کند.

انواع جوراب های واریس

این نوع جوراب ها بر اساس مقدار فشاری که وارد می کنند می توانند به چند دسته تقسیم شوند:

• جوراب فشاری کم

این نوع جوراب ها که بیشتر برای پیشگیری و کاهش خستگی استفاده می شوند، فشار کمی وارد می کنند.

• جوراب فشاری متوسط

فشار متوسطی دارند و برای بیمارانی که مبتلا به علائم واریس از شدت کم تا متوسط هستند استفاده می شوند.

• جوراب فشاری بالا

این جوراب ها که فشار بالا و زیادی وارد می کنند برای افراد مبتلا به واریس شدید مناسب هستند و با تشخیص و تجویز پزشک استفاده می شوند.

روش استفاده از جوراب واریس

• بهتر است صبح‌ ها قبل از خارج شدن از تخت یا رختخواب آن ها را بپوشیم. این کار باعث می شود تا فشار یکنواختی روی پاها ایجاد شود.
• در صورتی‌ که در طول روز مجبور به درآوردن جوراب شدید (مثلاً حمام/ استخر)، قبل از پوشیدن مجدد، حتماً ۱۰ دقیقه پاها را بالا بگذارید.
• مکرراً پوست خود را چک کنید تا احیاناً زیر جوراب جایی دچار زخم یا تاول نباشد.
• موقع پوشیدن جوراب چک کنید جایی چین نخورد و گلوله نشود (کاملاً صاف باشد).

جوراب واریس را چند ساعت بپوشیم؟

این که جوراب واریس را چند ساعت بپوشیم بستگی به تشخیص و توصیه پزشک دارد اما بهترین زمان برای پوشیدن آن در طول روز و مدت زمان معمولا بین ۸ تا ۱۶ ساعت در روز است. زیرا در این مدت فعالیت و تحرک بیشتری دارید و طبیعتا فشاری که به پاها وارد می شود بیشتر است.

بنابراین پوشیدن جوراب واریس در هنگام شب و زمان خواب و استراحت ضرورتی ندارد.

روش شستن جوراب واریس

شستشوی جوراب باید روزانه و هر روز باشد. به همین دلیل توصیه می‌شود حداقل ۲ دست جوراب داشته باشید تا هنگامی که یکی از جوراب ها را شستید از جوراب دوم استفاده کنید.

شستن مرتب جوراب ها باعث می شود تا از آلودگی و بوی بد آن ها جلوگیری شود.

نکاتی که باید در هنگام شستشو رعایت کنید این موارد هستند:

• شستشو با آب ولرم حدود ۴۰ درجه باشد (با آب داغ نشویید).

• شستشو با دست باشد (داخل ماشین لباسشویی انداخته نشود).

• برای خشک کردن جوراب آن را آویزان نکنید بهتر است آن را روی یک حوله پهن کنید تا آرام آرام خشک شود. هیچ گاه برای خشک کردن آن ها از دما و گرمای بالا استفاده نکنید.

عوارض و معایب جوراب واریس

• جوراب واریس می‌تواند باعث احساس سوزن‌ سوزن شدن و گزگز کف پا می‌ شود به خصوص اگر جوراب تنگ باشد.
• در جوراب‌ های غیرکتانی احتمال ایجاد حساسیت و خارش و تعریق و بوی بد پا وجود دارد.
• ممکن است باعث تورم و اسپاسم انگشتان پا شود (در این موارد بهتر است جوراب با پنجه بسته بپوشید.)
• اگر خوب و صاف نپوشید و جایی چین بخورد یا گلوله شود ممکن است باعث زخم شود.
• در صورتی که از سایز یا فشار نامناسب استفاده کنید ممکن است باعث ضعف گردش خون شود.
• ممکن است در برخی افراد که سابقه حساسیت یا آلرژی دارند باعث خارش یا ناراحتی پوستی شود.

جوراب ضد آمبولی چیست و چه تفاوتی با جوراب واریس دارد؟

این نوع جوراب که به آن (TED) هم گفته می شود برای افرادی است که برای مدت زیادی در بستر بیماری هستند. زیرا عدم تحرک به مدت طولانی باعث می شود که خون در پاها جمع و لخته شود و باعث تورم، درد و یا مرگ گردد.

بنابراین از جوراب های ضدآمبولی استفاده می شود تا از انسداد رگ ها و عروق خونی جلوگیری شود.

در نتیجه می توان گفت این نوع جوراب ها برخلاف جوراب های واریس که جهت راه رفتن و فعالیت می باشند، مخصوص افرادی است که دراز کشیده و مدت زیادی است که تحرک ندارند.

توجّه: افراد دیابتی و نارسایی قلبی قبل از تهیه جوراب با پزشک خود مشورت کنند.

سوالات متداول

۱- جوراب واریس چگونه عمل می کند؟

این جوراب طبی با اعمال فشار تدریجی و ثابت روی پاها، به برگشت خون به قلب کمک می کند و سبب بهبود و افزایش گردش خون درعروق پا می شود. بنابراین از تجمع خون در رگ های واریسی جلوگیری می کند و تورم و التهاب را کاهش می دهد.

۲- چه افرادی باید از جوراب واریس استفاده کنند؟

افراد مبتلا به واریس پا، زنان باردار، افرادی که اضافه وزن دارند یا به مدت طولانی می ایستند یا می نشینند و افرادی که جراحی واریس یا وریدی انجام داده اند.

۳- چه زمانی از روز باید از جوراب واریس استفاده کرد؟

بهترین زمان برای استفاده از جوراب واریس، قبل از شروع فعالیت های روزانه می باشد. بهتر است قبل از بلند شدن از رختخواب و در طول روز، آن ها را بپوشید.

۴- آیا جوراب واریس باعث درمان واریس می شود؟

این نوع جوراب باعث درمان و از بین رفتن واریس نمی شود اما از پیشرفت علائم و بیماری جلوگیری می کند و سبب بهبود علائم ناشی از واریس می شود.

۵- آیا می توان جوراب واریس را شست؟

بله، با روش و حفظ نکاتی که در همین مقاله توضیح دادیم مانعی ندارد.

۶- جوراب واریس را از کجا بخریم؟

بهتر است جوراب واریس را از کلینیک واریس، داروخانه یا مراکز معتبر پزشکی تهیه کنید. خرید جوراب واریس از کلینیک تخصصی واریس و زیر نظر متخصص واریس روشی مطمئن تر و قابل اعتمادتر خواهد بود.