اسلیو معده و عوارض آن: واریس پا

چند سال پیش خانمی جوان تصمیم به جراحی و برداشتن بخشی از چربی هایش به دلیل چاقی موضعی گرفت. بنابراین به یک پزشک مراجعه و جراحی شد. اما متاسفانه بعد از مدتی به دلیل آمبولی که ناشی از عوارض جراحی بود، جان خود را از دست داد.

این روزها اسلیو معده که یکی از روش هایی است که کاهش وزن قابل توجهی را تسهیل می کند، طرفداران زیادی دارد. بسیاری از افرادی که به چاقی مفرط مبتلا هستند بعد از امتحان کردن انواع رژیم ها و راه های مختلف برای کاهش وزن، تصمیم می گیرند این روش را هم انجام دهند. اما این جراحی نیز مانند هر درمان پزشکی دیگری می تواند عوارض خود را داشته باشد.

گاهی چاقی برای بیماران، آن قدر آزار دهنده است که دیگر به عوارض روش هایی که برای لاغری انتخاب می کنند، توجه چندانی ندارند. در این روش به دلیل کاهش حجم معده و تغییر هورمون های گوارشی، کاهش وزنی سریع اتفاق می افتد. اما مسلما این تغییرات فیزیولوژیک می توانند عوارض داشته باشند که یکی از آن ها احتمال ابتلا به واریس پا می باشد.

اسلیو معده چیست و چگونه انجام می شود؟

اسلیو معده یکی از روش هایی است که در آن بخشی از معده که بیشترین هورمون را ترشح می کند، طی یک جراحی بر می دارند و معده شکلی شبیه به یک موز پیدا می کند. به این ترتیب علاوه بر کم کردن حجم معده که باعث کم غذا خوردن می شود، باعث احساس سیری زودتر در فرد هم می شوند.

قبل از انجام این عمل ارزیابی های پزشکی انجام می شود و یک رژیم غذایی سبک و کم کالری جهت راحت تر انجام شدن جراحی توسط پزشک تجویز می شود.

این جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام می شود و جراح برش های بسیار کوچکی در ناحیه شکم ایجاد می کند. سپس از طریق این برش ها ابزارهای جراحی و یک دوربین کوچک (لاپاراسکوپ) وارد شکم می شوند و با مشاهده تصاویر منتقل شده به یک مانیتور، عمل انجام می شود.

حدود ۸۰ درصد از حجم معده که بیشتر شامل قسمت کناری معده است، برداشته و باقی مانده آن دوخته یا منگنه می شود. پس از آن ابزارها خارج و برش ها چسب یا بخیه زده می شوند. مدت زمان انجام این جراحی معمولا بین ۱ ساعت تا یک ساعت و نیم می باشد و نیاز به بستری شدن به مدت یک یا دو روز در بیمارستان دارد.

داشتن یک رژیم غذایی خاص، استفاده از مکمل ها و فعالیت های سبک از جمله مواردی هستند که بیماران باید بعد از انجام اسلیو معده انجام دهند.

عوارض جراحی اسلیو معده

با بیان عوارض جراحی اسلیو معده، قصد نداریم مزایای این جراحی را نادیده بگیریم یا این روش را تایید نکنیم. چه بسا افرادی که از انجام این عمل رضایت داشته و به هدف خود که کاهش وزن بوده است، رسیده اند. مسلما با در نظر گرفتن مواردی مانند مراجعه به یک متخصص با تجربه در این زمینه، ارزیابی های دقیق قبل از عمل، رعایت نکات و مواردی که باید بعد از جراحی رعایت کنید و پیگیری های منظم پزشکی، می توانید این عوارض را به حداقل برسانید و از لاغری خود لذت ببرید!

با این حال مانند هر جراحی دیگری اسلیو معده هم می تواند با عوارضی همراه باشد. این عوارض را می توان به طور کلی به سه دسته کوتاه مدت، بلند مدت و عوارض نادر و جدی تقسیم کرد:

• عوارض کوتاه مدت

این عوارض معمولا در روزها یا هفته های اول پس از عمل اتفاق می افتند:

*تهوع و استفراغ

ممکن است بدن به دلیل سازگاری با شرایط جدید این واکنش ها را انجام دهد که معمولا موقتی بوده و با رعایت دستورات متخصص بهبود پیدا می کند.

*خونریزی

یکی از عوارضی است که می تواند خطرناک باشد و نیاز به بررسی جراح دارد.

*عفونت

گاهی به دلیل عدم مراقبت و رعایت درست دستورات پزشکی ممکن است در محل برش جراحی عفونت ایجاد شود. همچنین احتمال عفونت خونی در افرادی که تحت جراحی های کاهش وزن قرار می گیرند نیز وجود دارد.

*نشت از محل جراحی

اگر از محل برش جراحی نشت اتفاق افتاد نیاز به مداخله فوری پزشکی است.

*لخته شدن خون (ترومبوز وریدی)

کاهش تحرک و فعالیت بعد از جراحی سبب کاهش جریان خون و احتمال تشکیل لخته خون در پاها می شود. این لخته ها می توانند به سمت ریه حرکت کنند و سبب آمبولی ریه شوند. همان طور که یک مطالعه نشان داد که آمبولی ریه یکی از علت های اصلی مرگ و میر در کسانی بود که تحت جراحی های کاهش وزن قرار گرفتند.

• عوارض بلند مدت

این عوارض در زمان طولانی تری پس از عمل و به تدریج رخ می دهند:

*کمبود ویتامین و مواد لازم

برداشتن بخشی از معده می تواند در جذب مواد غذایی تغییر ایجاد کند و منجر به کمبود مواد معدنی یا ویتامین ها در بدن شود. به همین دلیل است که پزشک جراح استفاده از برخی مکمل ها را تجویز می کند.

*ریفلاکس معده به مری

برگشت اسید معده به مری از جمله عوارض این جراحی است که در موارد شدید نیاز به درمان پزشکی دارید.

*سنگ کیسه صفرا

کم شدن سریع وزن، خطر تشکیل سنگ صفرا را افزایش می دهد.

*انسداد روده

از جمله عوارض نادر این نوع جراحی می توان به انسداد روده اشاره کرد.

*افزایش مجدد وزن

متاسفانه برخی از بیماران بعد از انجام عمل به دلیل عدم رعایت رژیم غذایی سالم و سبک زندگی فعال دچار افزایش وزن مجدد می شوند.

*تغییرات خلقی

کاهش وزن سریع، تغییر شرایط بدن یا کمبود بعضی از ویتامین ها و مواد معدنی ممکن است بعضی از بیماران را دچار اضطراب، افسردگی و یا اختلالات خوردن کند.

• عوارض نادر و جدی

این نوع عوارض نسبت به عوارض های قبلی کمتر به وقوع می پیوندند:

*تنگی معده

از جمله عوارض نادر این عمل، تنگی در محل برش جراحی است که نیاز به مداخله پزشکی دارد.

*افت قندخون (هیپوگلیسمی)

در موارد معدودی ممکن است تغییرات هورمونی ناشی از جراحی سبب افت قند خون شود.

ارتباط بین اسلیو معده و واریس پا

غیر از عوارضی که به آن ها اشاره کردیم، احتمال ابتلا به واریس پا نیز از جمله خطراتی هستند که بعد از انجام این عمل ممکن است با آن مواجه شوید. به خصوص اگر سایر عوامل موثر در ایجاد واریس پا مانند سابقه خانوادگی، کم تحرکی، مصرف سیگار یا الکل و ... را هم دارید. قبل از این که به بررسی ارتباط جراحی اسلیو معده و واریس پا بپردازیم لازم است بدانیم واریس پا چیست و چگونه به وجود می آید.

واریس پا

واریس پا یکی از بیماری هایی است که به دلیل نارسایی سیاهرگ های پا و دریچه های کنترل جریان خون واقع در آن ها ایجاد می شود. در واقع وقتی خونی که از پاها توسط سیاهرگ ها به سمت قلب حرکت می کند، به دلیل نارسایی دیواره رگ ها و دریچه هایی که جلوی برگشت خون را می گیرند، نتواند به طور کامل هدایت شود و مقداری از آن در سیاهرگ ها تجمع پیدا کند، رگ ها گشاد، ملتهب و پیچ خورده می شوند و واریس پا به وجود می آید.

این بیماری می تواند بر اثر عواملی مانند ژنتیک، چاقی، بارداری، سن بالا، کم تحرکی و یا بر اثر عواملی مانند جراحی اسلیو معده باشد. در ادامه به بررسی عواملی که سبب واریس پا به دلیل اسلیو معده می شوند؛ می پردازیم:

• کاهش وزن سریع و تغییرات گردش خون

بعد از انجام عمل اسلیو معده، به دلیل از دست دادن وزن قابل توجهی در مدتی کوتاه، ممکن است دچار اختلال در سیستم عروقی شوید. زیرا با کاهش حجم بافت چربی، تغییراتی در فشار داخل شکمی و حمایت ساختاری در رگ های پا ایجاد می شود که می تواند باعث گشاد شدن رگ ها و افزایش خطر واریسی شدن آن ها شود.

• تغییرات هورمونی

همان طور که اشاره کردیم این جراحی باعث تغییراتی در سطح هورمون ها می شود. یکی از عواملی که می توانند سلامت عروق را تهدید و آن ها را مستعد واریسی شدن کنند، همین عامل می باشد.

• کم تحرکی پس از جراحی

بعضی بیماران بعد از انجام جراحی به دلیل ضعف، ناتوانی یا محدودیت های ناشی از آن فعالیت فیزیکی خود را کاهش می دهند. عدم فعالیت و کم تحرکی یکی از علل اصلی ایجاد واریس پا می باشد. زیرا حرکت اندام ها و عضلات به بهبود گردش خون و بازگشت خون به قلب کمک می کنند.

پیشگیری از واریس پا پس از جراحی اسلیو معده

برای پیشگیری از واریس پا این راهکارها را انجام دهید:

• تغذیه مناسب و استفاده از مکمل ها

داشتن یک رژیم غذایی مناسب و سرشار از فیبر، ویتامین و آنتی اکسیدان ها در حفظ سلامت عروق موثر هستند. از مصرف غذاهای پرنمک، چرب، فرآوری شده، حاوی کلسترول بالا و فست فودها خودداری کنید. مطالعه مقاله بهترین رژیم غذایی برای درمان واریس پا + برنامه غذایی هفتگی در این زمینه می تواند مفید باشد.

علاوه بر این به دلیل این که پس از جراحی ممکن است برخی ویتامین ها و مواد معدنی را کمتر جذب کنید لازم است حتما با تجویز پزشک خود از مکمل های لازم استفاده کنید.

• فعالیت فیزیکی منظم

بعد از انجام جراحی با پزشک خود مشورت کنید و کم کم فعالیت هایی سبک مانند پیاده روی را شروع کنید. از بی تحرکی و عدم فعالیت خودداری کنید زیرا این کار نه تنها باعث اختلال در گردش خون و ایجاد فشار روی عروق پا واریسی شدن آن ها خواهد شد، بلکه خطر لخته شدن یا آمبولی را در شما افزایش خواهد داد.

• اجتناب از ایستادن یا نشستن طولانی مدت

اگر در طول روز فعالیت هایی انجام می دهید یا شغل نیاز به ایستادن یا نشستن طولانی مدت دارد، حتما حداقل هر نیم تا یک ساعت، حالت بدنی خود را عوض کنید، چند قدم راه بروید و حرکت کنید تا جریان خون شما تقویت شود.

• استفاده از جوراب واریس

جوراب واریس، جوارب هایی فشاری هستند که با تنظیم فشار روی پا علاوه بر بهبود جریان خون در رگ های پا، از بازگشت خون به قلب و گشاد شدن عروق جلوگیری می کنند. این نوع جوراب را حتما طبق تایید و تجویز پزشک خود استفاده نمایید.

• نوشیدن آب و مایعات کافی

هیدراته نگه داشتن بدن با نوشیدن مایعات و به خصوص آب کافی کمک موثری به تقویت جریان خون و عروق خواهد کرد. سعی کنید از مصرف موادی مانند کافئین که سبب کم آبی در بدن می شود خودداری کنید.

• خودداری از مصرف سیگار و الکل

مصرف سیگار و الکل می تواند اثر منفی روی جریان خون و رگ ها داشته باشد و بنابراین از عوامل تشدید کننده عوارض عروقی پس از جراحی باشند.

• مراجعه منظم به پزشک

حتما معاینات و ویزیت های منظم با جراح خود داشته باشید و در صورت بروز هر کدام از عوارض به پزشک مراجعه کنید.

نتیجه گیری

امروزه جراحی اسلیو معده روشی موثر برای کاهش وزن شناخته می شود. اما این روش مانند هر جراحی دیگری می تواند با خطرات و عوارضی همراه باشد. تهدید سلامت عروق و ابتلا به واریس پا از جمله این عوارض به شمار می آید. زیرا کاهش سریع وزن موجب تغییراتی در بدن، سطح هورمون ها و ساختار وریدی می شود. با رعایت راهکارهایی که در این مقاله به آن ها اشاره شد می توانید از بروز این عوارض خودداری و شرایط پس از جراحی را مدیریت کنید.

سوالات متداول

۱- مرگ با عمل اسلیو معده اتفاق می افتد؟

احتمال مرگ بر اثر اسلیو معده در مقایسه با برخی جراحی ها بسیار پایین است و با انتخاب یک جراح باتجربه و توجه به نکات مراقبتی و رعایت آن ها نیز می توانید از وقوع بسیاری از عوارض جلوگیری کنید.

۲- در چه صورت باید نگران واریس پا بعد از عمل اسلیو معده باشم؟

در صورتی که سابقه خانوادگی ابتلا به واریس دارید، دارای شغلی هستید که نیاز به نشستن و ایستادن طولانی مدت دارد، کم تحرکی، رژیم غذایی نادرست، مصرف سیگار یا الکل و سابقه بیماری های عروقی یا خونی دارید باید احتمال ابتلا به واریس پا را پس از جراحی بیشتر جدی بگیرید.

۳- آیا واریس پا درمان دارد؟

بله. امروزه به دلیل پیشرفت های پزشکی، درمان های راحت تر و بهتری غیر از جراحی برای واریس پا وجود دارد. در مقاله درمان واریس پا با بهترین روش های قطعی و موثر این درمان ها را به طور کامل بررسی کرده ایم.