اکو قلب چیست و چه چیزی مشخص می شود؟

اکوکاردیوگرافی یا اکو قلب یک روش تشخیصی استاندارد است که با استفاده از امواج صوتی درون قلب را نمایش می دهد و با کمک آن می توان به ارزیابی بیماری و ناراحتی قلبی پرداخت.

این روش یکی از پرکاربردترین روش‌های تشخیصی قلب است و می‌توان جهت بررسی اندازه و شکل قلب، بررسی حفرات قلب، بررسی دریچه‌ های قلب، بررسی عضله قلب و فشار ریه به‌ کار رود.

 بزرگ ترین مزیت این روش این است که تهاجمی نیست و هیچ خطر یا عارضه جانبی ندارد و حتّی به راحتی در دوران بارداری نیز قابل انجام است.

انواع اکوکاردیوگرافی قلب و کاربردهای آن‌ها:

۱- اکوکاردیوگرافی ترانس توراسیک

متداول‌ ترین روش انجام اکو است که کاملاً غیرتهاجمی و از روی قفسه سینه، ارزیابی‌های اولیه قلبی انجام شود.

۲- اکوکاردیوگرافی مری

در این روش یک دوربین از طریق اندوسکوپی وارد مری شده و به پشت قلب می‌رود. و عمدتاً برای بررسی ساختارهای پشت قلب بخصوص حفرات سمت چپ و دریچه میترال کاربرد دارد.

۳- استرس اکوکاردیوگرافی

جهت بررسی گرفتگی رگ های قلب از این روش استفاده می گردد و در ادامه در مورد آن به طور کامل توضیح دادیم.

اکو قلب چگونه انجام می شود؟

اکوکاردیوگرافی که به آن سونوگرافی قلب هم گفته می شود و دلیل آن این است که شبیه به سونوگرافی انجام می شود.

روش انجام اکوی قلب به این صورت که ابتدا روی تخت دراز می کشید و مقداری ژل روی پوست قفسه سینه شما جهت بهتر عبور کردن امواج صوتی از پوست قرار می گیرد و سپس مبدل روی قفسه سینه شما حرکت می کند و تصاویر قلب روی مانیتور نشان داده می شوند.

برای انجام اکو نیاز به آمادگی خاصی از قبل نمی باشد و می تواند در مطب پزشک، کلینیک یا بیمارستان انجام شود.

چه زمانی اکو قلب لازم است؟

اکو به‌ عنوان روش تشخیص اولیه در اکثر مشکلات قلبی لازم است که انجام شود.

۱- تنگی نفس:

یکی از علل تنگی نفس؛ ضعف عضله قلب، مشکلات دریچه‌‌های قلب (نارسایی دریچه‌های قلب و تنگی دریچه‌ ها) و افزایش فشار ریه می‌ باشد که در اکو مشخص می‌ شود.

۲- درد قفسه سینه

۳- تپش قلب

۴- بیماران کاندید شیمی‌ درمانی و رادیوتراپی جهت درمان سرطان

۵- بررسی گرفتگی عروق کرونر قلب (توسط تست استرس اکو)

6- بررسی نقایص مادرزادی قلب

۷- فشار خون و بررسی عوارض فشار خون و بررسی علل فشار خون (مانند کوارکتاسیون آئورت و ...)

8- وجود توده‌ های قلبی: مانند لخته‌ درون حفرات قلب- تومور قلب

۹- بررسی میزان مایع و آب در اطراف قلب (پریکارد)

استرس اکوکاردیوگرافی

در حال حاضر جهت بررسی تنگی عروق کرونر قلب از تست‌های استرسی استفاده می گردد .تست‌ های استرسی شامل تست ورزش، اسکن هسته‌ ای و استرس اکوکاردیوگرافی می‌ باشند.

در بین این  روش ها، استرس اکو دقیق‌ ترین تست استرس سرپایی در دنیا است که جهت بررسی گرفتگی عروق انجام می‌ شود و دقت آن از تست ورزش و اسکن هسته‌ ای بیشتر است.

مزایای تست استرس اکوکاردیوگرافی

۱- به‌طور سرپایی در مطب انجام می‌شود و نیاز به مراجعه به بیمارستان و مراکز تشخیص نمی‌ باشد.

۲- در بیمارانی که به علّت پا درد توان انجام تست ورزش ندارند، قابل انجام است.

۳- در بیماران چاق که دقت سایر روش‌ ها کمتر است، این تست به راحتی قابل انجام است.

۴- در بیماران ریوی و آسم که اسکن هسته‌ای خطرناک است قابل انجام است.

۵- در بیماران دیابتی و نارسایی کلیه که ماده حاجب در سی‌ تی‌ آنژیوگرافی باعث فشار به کلیه می‌شود، به راحتی و بدون هیچ عارضه کلیوی قابل انجام است.

۶- هزینه‌ انجام آن از اسکن هسته‌ای و سی‌تی آنژیو به مراتب کمتر است و تحت پوشش بیمه می‌ باشد.

۷- از همه مهم‌ تر این که این تست توسط خود فوق تخصص قلب (فلوشیپ اکوکاردیوگرافی) انجام شود.

۸- تنها تستی است که نیاز به تست‌ های تکمیلی ندارد، مثلاً در تست‌ های ورزش یا اسکن هسته‌ ای یا سی‌تی‌ آنژیو باید بیمار در جلسه‌ ای جداگانه اکو شود ولی در این تست اکوی قلب و تست استرس در یک جلسه انجام می‌ شود.

۹- به‌طور کلی از نظر هزینه، وقت و دقت تستی بسیار بسیار ایده‌ آل است.

تست ورزش

یکی از انواع تست‌ های استرسی است که برای ارزیابی گرفتگی عروق قلب و ظرفیت عملکردی بیمار قابل استفاده است.

در این روش بیمار بر روی تردمیل می‌ دود و تغییرات نوار قلب بیمار حین دویدن و ورزش کردن ثبت می‌ گردد.

در حال حاضر با توجّه به اینکه روش‌ های بسیار دقیق‌ تری جهت بررسی گرفتگی عروق وجود دارد این روش، تنها در موارد بسیار خاصی استفاده می‌ شود.

تست ورزش چه زمانی انجام می شود؟

•  افراد جوان با دردهای قفسه سینه

•  بررسی ظرفیت عملکردی بیماران بعد از سکته قلبی

•  بررسی ظرفیت عملکردی افرادی که کاندید عمل جراحی هستند.